Hemelverschijnselen

Nieuwe Maan (19.36 uur). Vanuit het uiterste westen van IJsland en het noorden van Spanje is aan het eind van de dag een totale zonsverduistering zichtbaar. In Nederland gaat het om een gedeeltelijke eclips, die duurt van 19.16 tot 21.03 uur. Tijdens het maximum, om 20.11 uur, wordt 90% van de middellijn van de zon bedekt door de maan. (De tijdstippen gelden strikt genomen voor Utrecht; elders in Nederland kunnen ze een paar minuten afwijken.) Zie ook het hoofdstuk ‘Uitgelicht’. Vandaag is ook het maximum van de Perseïden, de bekendste meteorenzwerm van het jaar. Omdat er geen storend maanlicht is, zijn de waarnemingsomstandigheden ideaal.

De planeet Venus bereikt vandaag de grootste schijnbare afstand ten oosten van de zon. Venus is daardoor al enkele weken lang goed zichtbaar, als een heldere ‘avondster’.

Tijdens de avondschemerig is laag aan de hemel een mooie samenstand zichtbaar van de maan en de planeet Venus. Kijk rond 21.30 uur en zorg voor een vrij zicht op de westzuidwestelijke horizon.

Eerste Kwartier (04.46 uur). ’s Avonds rond 22.00 uur zie je de half verlichte maan laag aan de zuidzuidwestelijke hemel. Op enige afstand linksboven de maan staat de ster Antares in het sterrenbeeld Schorpioen.

Antares, de oranje hoofdster van het sterrenbeeld Schorpioen, staat vanavond op geruime afstand rechts van de wassende maan. Kijk rond 22.00 uur, laag in het zuidzuidwesten.

Volle Maan (06.18 uur). In de vroege ochtenduren, vanaf 04.33 uur, is vanuit Nederland de eerste helft een vrijwel totale maansverduistering zichtbaar. Tijdens het maximum, om 06.12 uur, bevindt 93% van de middellijn van de maan zich in de schaduw van de aarde. De maan staat dan wel al heel laag aan de hemel, in het westzuidwesten. Zie ook het hoofdstuk ‘Uitgelicht’.

Samenstand van de maan en de planeet Saturnus, op enige afstand linksonder de maan. Kijk vanaf 23.00 uur, vrij laag in het oosten.

Tegen middernacht zie je de maan laag in het oostnoordoosten. Rechts van de maan staat het Zevengesternte, de beroemde open sterrenhoop in het sterrenbeeld Stier. Waarschijnlijk zul je wel een verrekijker nodig hebben om de sterrenhoop te zien, zo dicht bij de half verlichte maan.

Laatste Kwartier (09.51 uur). ’s Morgens rond 05.00 uur staat de half verlichte maan zeer hoog aan de zuidoostelijke hemel. Op geruime afstand onder de maan staat de oranje ster Aldebaran, in het sterrenbeeld Stier. Lager aan de hemel is het karakteristieke wintersterrenbeeld Orion zichtbaar, met zijn drie opvallende gordelsterren.

Wijde samenstand van de maan en de rode planeet Mars. Om 05.00 uur, voordat het begint te schemeren, zie je de twee hemellichamen hoog boven de oostelijke horizon. Links van Mars staan de sterren Castor en Pollux in het sterrenbeeld Tweelingen, vrijwel recht boven elkaar; de twee sterren zijn ongeveer even helder als Mars.