Hemelverschijnselen

De planeten Mars en Jupiter staan al geruime tijd dicht bij elkaar aan de ochtendhemel. Vandaag bereiken ze hun kleinste onderlinge afstand. Bekijk de nauwe samenstand rond 06.00 uur, hoog aan de zuidzuidoostelijke hemel. Jupiter is de helderste van de twee. Linksonder de twee planeten zie je de ster Regulus in het sterrenbeeld Leeuw.

Eerste Kwartier (12.47 uur). De half verlichte maan staat ’s avonds tegen 19.00 uur precies in het zuiden, in het grensgebied van de sterrenbeelden Steenbok en Waterman. Vannacht is ook het maximum van de meteorenzwerm de Leoniden, veroorzaakt door stofdeeltjes van komeet Tempel-Tuttle. De meeste meteoren zijn na middernacht zichtbaar (18 november).

Rond 19.30 zie je vrij laag boven de zuidelijke horizon, vrijwel pal onder de maan, een opvallende ‘eenzame’ ster. Dat is Fomalhaut, de hoofdster van het vrij onbekende sterrenbeeld Zuidervis.

Op grote afstand links van de wassende maan staat de planeet Saturnus. Bekijk de zeer wijde samenstand rond 20.30 uur, hoog aan de zuidelijke hemel.

Mercurius, de binnenste planeet van het zonnestelsel, bereikt vandaag zijn grootste schijnbare afstand ten westen van de zon. Tijdens de ochtendschemering is hij met enige moeite zichtbaar, laag in het oostzuidoosten. Probeer het rond 07.00 uur, en zorg voor een vrij zicht op de horizon. Verwar Mercurius niet met Venus, die veel helderder is, en hoger aan de hemel staat. ’s Avonds zie je een fraaie samenstand van de maan en de planeet Saturnus, op geruime afstand linksonder de maan. Rond 21.00 uur staan de twee hemellichamen hoog in het zuiden.

Volle Maan (15.53 uur). ’s Avonds rond 20.00 uur staat de maan al hoog aan de oostelijke hemel; op grote afstand pal onder de maan zie je de oranje ster Aldebaran in het Dierenriemsterrenbeeld Stier.

Linksboven de maan staan Castor en Pollux, de twee hoofdsterren van het sterrenbeeld Tweelingen. Kijk rond 21.30 uur, in het oostnoordoosten.

Rond middernacht zie je laag in het oosten een fraaie groepering van de afnemende maan, de planeet Jupiter, de ster Regulus, en de planeet Mars. Later in de nacht staan de vier hemellichamen veel hoger aan de hemel; om 06.00 uur prijken ze hoog in het zuiden.

Laatste Kwartier (07.08 uur). Om 06.30 uur ’s morgens zie je de half verlichte maan hoog aan de zuidelijke hemel. Rechtsboven de maan staan de planeten Mars (links) en Jupiter (rechts), met daar tussenin de ster Regulus in het sterrenbeeld Leeuw.

Aan de zuidoostelijke ochtendhemel is een fraaie groepering te zien van de afnemende maan, de heldere planeet Venus (op grote afstand linksonder de maan) en de ster Spica in het Dierenriemsterrenbeeld Maagd, ongeveer halverwege de maan en Venus. Kijk rond 06.30 uur, voordat het begint te schemeren.