Hemelverschijnselen

Probeer eens of je vanavond het Herfstvierkant kunt vinden. Ga eerst op zoek naar de planeet Saturnus, die rond 22.00 uur boven de oostzuidoostelijke horizon staat. Op grote afstand boven Saturnus zie je een kolossaal vierkant van sterren, balancerend op één punt (de linkeronderhoek). Het Herfstvierkant vormt het centrale deel van het sterrenbeeld Pegasus.

Vandaag vindt een zeldzaam hemelverschijnsel plaats: een bedekking van de planeet Venus door de maan. Dat gebeurt echter overdag, en is alleen met een telescoop waarneembaar.

Eerste Kwartier (22.43 uur). Rond 21.00 uur zie je de half verlichte maan laag in het zuidzuidwesten. In het najaar staat de Eerste Kwartier-maan nooit hoog aan de hemel.

Vandaag begint de astronomische herfst. Om 02.05 uur beweegt de zon van noord naar zuid over de hemelevenaar. Rond deze datum duren dag en nacht overal op aarde even lang.

Mars staat vandaag op één lijn met de sterren Castor en Pollux in het sterrenbeeld Tweelingen. Bekijk de groepering tussen 05.30 en 06.00 uur, hoog in het oostzuidoosten.

Volle Maan (18.49 uur). In de loop van de avond, rond 21.30 uur, staat de maan in het zuidzuidoosten. Op geruime afstand linksonder de maan is de geringde planeet Saturnus zichtbaar. Tegen middernacht staan de twee hemellichamen hoog in het zuidoosten.

Vannacht zie je Saturnus op geruime afstand rechtsonder de maan. Bekijk de samenstand vanaf 21.00 uur, wanneer het duo vrij laag in het oosten zichtbaar is, tot diep in de nacht. Rond 02.30 uur (28 september) bereiken ze hun hoogste stand aan de hemel, in het zuiden.

Laat op de avond staat de afnemende maan in het oostnoordoosten. Op grote afstand rechtsonder de maan is de ster Aldebaran te zien, in het sterrenbeeld Stier. Bekijk de wijde samenstand vanaf 23.00 uur.

Laatste Kwartier (15.25 uur). ’s Morgens vroeg zie je de maan zeer hoog aan de zuidoostelijke hemel, in het Dierenriemsterrenbeeld Tweelingen.

Vandaag staat de geringde planeet Saturnus in oppositie. Dat betekent dat hij zich (gezien vanaf de aarde) tegenover de zon aan de hemel bevindt, en dus de gehele nacht zichtbaar is, in het sterrenbeeld Vissen. Bovendien is rond deze datum de afstand tot de aarde het kleinst, en bereikt Saturnus dus zijn maximale helderheid. Vandaag is aan de zuidoostelijke ochtendhemel ook een groepering zichtbaar van de afnemende maan en de sterren Castor en Pollux in de Tweelingen. Kijk rond 06.00 uur, als het nog donker is.