Eind 2023 stond de sterrenkunde op zijn kop toen de James Webb-ruimtetelescoop in de Orionnevel veertig dubbele stipjes waarnam die geen sterren konden zijn. Het zouden grote planeten of kleine bruine dwergen zijn die om elkaar heen draaien zonder aanwezigheid van een ster. Er werd een nieuwe naam bedacht: JuMBO's. Dat staat voor Jupiter-Mass Binary Objects.
Het probleem was dat de heersende theorieën van planeetvorming en stervorming deze JuMBO's met geen mogelijkheid konden verklaren. In 2024 kwamen drie teams van theoretisch sterrenkundigen met een aantal verklaringen en leek het probleem opgelost.
Maar nu, na uitgebreide simulaties van Simon Portegies Zwart en Erwan Hochart (beide Universiteit Leiden), blijken die eerdere verklaringen toch niet te kloppen. Hoe het nu verder moet met de dubbele stipjes op de afbeeldingen durft Portegies Zwart niet te zeggen. "Maar JuMBO's in de letterlijke betekenis zijn het niet."
Portegies benadrukt dat hij het mooiste aan de berekeningen vindt, dat het zo'n duidelijk voorbeeld is van hoe de wetenschap zichzelf zuivert. "Je leest weleens slechte berichten over wetenschap en wetenschappers, maar hier zie je heel mooi dat wetenschap werkt."
Wetenschappelijk artikel
Why wide Jupiter-mass binary objects cannot form. Door: Simon Portegies Zwart & Erwan Hochart. In: Nature Astronomy, 18 juli 2025. [origineel | preprint (pdf)]
Vijf van de veertig dubbele stipjes die door de James Webb-ruimtetelescoop zijn waargenomen in de Orionnevel. Het zouden zogeheten JuMBO's zijn, duo's van grote planeten die om elkaar draaien zonder ster. Volgens nieuwe computerberekeningen is die verklaring onjuist en moeten de stipjes wat anders zijn. (c) NASA/ESA/CSA/Mark McCaughrean/Sam Pearson [hoge resolutie]