Gaia

Europese satelliet die de bewegingen van sterren van de Melkweg volgt.

Artistieke impressie van Gaia. (c) ESA
Artistieke impressie van Gaia. (c) ESA

Met de ruimtesatelliet Gaia (gelanceerd in 2013) willen astronomen alles te weten komen over ons eigen sterrenstelsel: de Melkweg. Gaia meet zeer nauwkeurig snelheden, posities en afstanden van meer dan een miljard sterren. Met die zogeheten astrometrische gegevens kunnen sterrenkundigen een uiterst precieze, dynamische 3D-kaart van de hele Melkweg maken.

Planeten ontdekken

Met Gaia kunnen ook exoplaneten ontdekt worden. Als een planeet om een ster draait dan veroorzaakt zijn zwaartekrachtsaantrekking minieme, periodieke schommelingen in de positie en snelheid van de ster. Gaia kan die schommelingen detecteren. Ook merkt Gaia of het licht van een ster af en toe gedempt wordt door een exoplaneet. Astronomen verwachten dat Gaia bijna 30.000 exoplaneten zal vinden.

Exotische objecten bestuderen

Behalve naar sterren en exoplaneten gaat Gaia ook kijken naar allerlei exotische objecten. Bijvoorbeeld naar bruine dwergen. Dat zijn sterren die zo klein en koel zijn dat ze geen waterstof kunnen verbranden en dus nauwelijks licht uitstralen.

Nederlandse inbreng

Nederlandse sterrenkundigen spelen een belangrijke rol in het bewerken van de enorme hoeveelheid gegevens. Daardoor ontdekken zij vaak als eerste bijzonderheden. Bijvoorbeeld dat de Melkweg gevormd is door meerdere fusies, dat sterren in de Melkweg vaak in groepjes reizen en dat de jonge Melkweg een gigantisch ander sterrenstelsel opslokte.

Bron: Gaia-website van ESA (Engels)