Terug naar Vragen over de sterrenhemel

Wanneer kan ik mijn eigen sterrenbeeld zien?

sterrenhemel
sterrenhemel

Kort antwoord:
Dat lukt het best ongeveer vijf maanden vóór (of zeven maanden ná) je verjaardag.

Langer antwoord:
Iedereen weet wel wat zijn of haar eigen sterrenbeeld is. De twaalf sterrenbeelden van de Dierenriem (Ram, Stier, Tweelingen, Kreeft, Leeuw, Maagd, Weegschaal, Schorpioen, Boogschutter, Steenbok, Waterman en Vissen) worden onder andere gebruikt in de astrologie. Wie eind november is geboren, is bijvoorbeeld een Boogschutter; ben je begin juli jarig, dan ben je een Kreeft.

Wat niet iedereen weet, is dat de Dierenriemsterrenbeelden ook echte sterrenbeelden aan de hemel zijn, net zoals Orion of de Grote Beer. Ze zijn niet het hele jaar door zichtbaar; sommige Dierenriemsterrenbeelden moet je in de zomermaanden bekijken, andere zijn juist 's winters beter te zien.

Je zou verwachten dat je eigen sterrenbeeld het best rond de datum van je verjaardag te zien is, maar dat is niet het geval. Toen de astrologie ontstond, een paar duizend jaar geleden in het Nabije Oosten, werd er op het moment van iemands geboorte gekeken naar de positie van de zon aan de hemel. Stond de zon op dat moment in het sterrenbeeld Leeuw, dan was de nieuwe boreling een Leeuw; stond de zon in de Schorpioen, dan was dát het sterrenbeeld van de baby.

Natuurlijk kun je niet zien in welk sterrenbeeld de zon zich bevindt: de zon geeft veel te veel licht om de omringende sterren te kunnen onderscheiden. Maar als je de langzame verandering van de nachtelijke hemel goed in de gaten houdt, kun je ook afleiden in welk sterrenbeeld de zon staat.

OK, dus als je een Boogschutter bent, stond de zon bij je geboorte, en dus op je verjaardag, in het sterrenbeeld Boogschutter. Dat zou betekenen dat je je eigen sterrenbeeld precies een half jaar later goed aan de nachtelijke hemel kunt zien staan - na een half jaar is de zon immers zes van de twaalf Dierenriemsterrenbeelden opgeschoven.

Maar ook dat klopt niet meer. Door een trage standverandering van de draaiingsas van de aarde vallen de posities van de Dierenriemsterrenbeelden niet meer samen met die van een paar duizend jaar geleden. Alles is ongeveer één sterrenbeeld opgeschoven. In de praktijk betekent dat dat de zon eind november niet in het sterrenbeeld Boogschutter staat, zoals een apar duizend jaar geleden het geval was, maar in het sterrenbeeld Schorpioen. Pas een maand later, in december, bevindt hij zich in de Boogschutter. Dat betekent dat de Boogschutter in juni het best aan de hemel zichtbaar is - een half jaar na december.

Astrologen hebben zich nooit iets aangetrokken van die verschuiving van de sterrenbeelden (de zogeheten precessie). Ze werken nog steeds met de 'tekens' van de Dierenriem zoals die een paar duizend jaar geleden golden. Maar wie zijn eigen sterrenbeeld wil bekijken, kan er niet omheen: dat lukt het best vijf maanden vóór (of zeven maanden na) je eigen verjaardag.

Terug naar Vragen over de sterrenhemel