Terug naar Vragen over aarde, zon en maan

Hoe kunnen er meteorieten van de maan en Mars op aarde terechtkomen?

zonnestelsel
zonnestelsel

Kort antwoord:
Via zware inslagen op die andere hemellichamen.

Langer antwoord:
Als er een grote meteroiet op aarde inslaat, worden brokstukken van de aardkorst alle kanten op geslingerd. Die brokstukken vallen - soms op grote afstanden van het inslaggebied - weer terug naar het aardoppervlak. Maar als de oorspronkelijke inslag echt héél zwaar was, kunnen sommige van die brokstukken de zogeheten ontsnappingssnelheid bereiken - ze ontsnappen dan aan de aardse zwaartekracht.

De ontsnappingssnelheid van de aarde is 11,2 kilometer per seconde. Maar de maan en de planeet Mars zijn veel kleiner dan de aarde. Ze hebben een minder sterk zwaartekrachtsveld en dus een lagere ontsnappingssnelheid (respectievelijk 2,4 en 5,0 kilometer per seconde). Dus al bij een middelzware kosmische inslag op de maan of op Mars is het mogelijk dat er brokstukken de ruimte in geslingerd worden.

Aanvankelijk draaien zulke brokstukken in een eigen baan rond de zon, als kleine planetoïden of meteoroïden. Maar na tienduizenden jaren kunnen ze te dicht in de buurt van de aarde komen, en als meteoriet op het oppervlak terechtkomen. Er zijn dan stukjes maan of stukjes Mars op aarde geland.

In de afgelopen decennia zijn er een paar honderd van die maan- en Marsmeteorieten gevonden. Hun herkomst blijkt uit de samenstelling van de steen, en (vooral) de samenstelling van gasinsluitsels in de meteoriet. De beroemdste Marsmeteoriet is ALH84001, gevonden op Antarctica. NASA-onderzoekers meenden in 1996 aanwijzingen gevonden te hebben voor de aanwezigheid van fossiele Marsbacteriën in deze ruimtesteen.

In 2012 werd in de Sahara een meteoriet gevonden die mogelijk afkomstig is van Mercurius, ook een planeet met een relatief lage ontsnappingssnelheid. Venusmeteorieten zijn nog nooit ontdekt, en ook aardse meteorieten op andere planeten zullen vrij zeldzaam zijn.

Dat de planeten op deze manier materiaal uitwisselen, werpt mogelijk een nieuw licht op de ware oorsprong van het leven op aarde. Mars leek in de jeugd van het zonnestelsel veel meer op de aarde dan nu, maar de planeet koelde wel sneller af, door de kleinere afmetingen en de grotere afstand tot de zon. Als er op Mars ooit leven is ontstaan, gebeurde dat mogelijk dus eerder dan op aarde. Wanneer eencellige Marsorganismen aan boord van een Marsmeteoriet op aarde terecht kunnen komen, is het niet ondenkbaar dat al het aardse leven in feite afstamt van Marsbacteriën.

Terug naar Vragen over aarde, zon en maan