Star formation and AGN activity in distant massive galaxies - Promotie Pece Podigachoski (RuG)

Op 24 oktober promoveerde Pece Podigachoski aande Rijksuniversiteit Groningen op onderzoek naar de groei van sterrenstelsels en hun zwarte gaten.

Sterrenstelsels en de zwarte gaten in hun centra groeien door de processen van respectievelijk stervorming en massa-accretie (het ‘opslorpen’ van materiaal). Dat laatste proces is de motor van de meest energierijke processen in het heelal: de zogenaamde actieve sterrenstelsels, waartoe ook de raadselachtige quasars behoren. Massieve actieve sterrenstelsels (in het verre heelal, want dichtbij komen ze bijna niet voor) vormen dus prachtige objecten om het samenspel tussen stervorming en accretie in de meest extreme vorm te onderzoeken, en de rol daarvan bij de evolutie van sterrenstelsels.

Omdat beide processen tot krachtige infrarood-emissie leiden, zijn waarnemingen in dat golflengtegebied cruciaal, ook al om de energetische processen en hun wisselwerking te kwantificeren. Pece Podigachoski beschrijft een diepgaande studie van deze processen, gebruikmakend van de Herschel infrarood-ruimtetelescoop. Hij combineert die met waarnemingen in andere golflengtegebieden en met de nieuwste computermodellen.

Waarnemingen en modellen samen maken het mogelijk om de fysische eigenschappen van de moederstelsels van een veel bestudeerde groep van actieve objecten te bepalen. De unieke eigenschappen van deze groep maken het tevens mogelijk om de infraroodstraling te bestuderen als functie van de oriëntatie van de objecten ten opzichte van de gezichtslijn. Naast de energetische accretie wordt een zeer krachtige stervorming gemeten, wat aantoont dat de accretie geen negatief effect op de stervorming heeft. Er zijn zelfs aanwijzingen dat de accretie de stervorming bevordert.

De resultaten van het onderzoek van Podigachoski laten de unieke mogelijkheden van Herschel zien wat betreft het bestuderen van de wisselwerking tussen de vorming van sterren en de door zwarte gaten gedreven massa-accretie in sterrenstelsels, vanaf de oerknal tot nu.

Het promotieonderzoek van Pece Podigachoski vond plaats bij de afdeling Sterrenkunde van het Kapteyn Instituut, met financiering van NWO. Hij werkt nu als UL TS Associate bij UL Transaction Security (Universiteit Leiden).

Star formation and AGN activity in distant massive galaxies
Promotie: P. Podigachoski
Datum: 24 oktober
Promotors:    prof. dr. P.D. (Peter) Barthel, prof. dr. R.F. (Reynier) Peletier
Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/c7865748-9353-4296-873f-68ac08e13774