Infrared emission features: probing the interstellar PAH population and circumstellar environment of Herbig Ae/Be stars

Christiaan Boersma heeft de PAK-emissie (polycyclische aromatische koolwaterstoffen) afkomstig van middelzware, zich vormende, sterren onderzocht. Hij is op 11 december 2009 gepromoveerd op dit onderzoek aan het Kapteyn Instituut van de Rijksuniversiteit Groningen.

Omdat ze alom vertegenwoordigd zijn in het heelal, bieden PAK's (polycyclische aromatische koolwaterstoffen) een uitstekend middel om de veelheid aan objecten te bestuderen die verspreid zijn over het universum. Met name in gebieden waar sterren en planeten worden gevormd, helpen ze bij het ontwarren van de grootschalige structuur.

PAK's zijn een familie van grote moleculen opgebouwd uit koolstof en waterstof. Op aarde worden ze onder andere aangetroffen in de verbrandingsproducten van fossiele brandstoffen. PAK's zijn uniek op twee manieren. Allereerst fluoresceren PAK's na de absorptie van één enkel ultraviolet foton. Daardoor zijn ze zichtbaar in zeer koude gebieden, ver weg van de aanstralende bron. In de tweede plaats kunnen ze, gegeven de complexiteit van deze moleculen, een belangrijke rol hebben gespeeld in het ontstaan van leven.

Met behulp van topklasse in de ruimte en op de grond gestationeerde observatoria, zoals bijvoorbeeld Spitzer en de 10-meter klasse telescopen in Chili, is de PAK-emissie afkomstig van middelzware, zich vormende, sterren onderzocht. Door gebruik van zowel beeldvorming als spectroscopie, zijn morfologische en evolutionaire aspecten van de PAK-emissie vastgesteld.

De NASA Ames PAK IR Spectroscopische Database is een verzameling van meer dan 600 berekende en ongeveer 200 experimenteel bepaalde spectra. Met behulp van deze database is een systematisch gezocht naar kandidaten die verantwoordelijk kunnen worden gehouden voor de emissie in twee, tot op heden, niet goed bestudeerde regio's van het PAK-spectrum.

Promotie: 11 december 2009, 16.15 uur
Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
Kapteyn Astronomical Institute, Rijksuniversiteit Groningen
Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen

Promotor(s): prof.dr. A.G.G.M. Tielens, prof.dr. L.B.F.M. Waters