Diffuse neutral hydrogen in the local universe

Attila Popping promoveert op 29 januari aan de Rijksuniversiteit Groningen op een onderzoek naar de diffuse systemen in het intergalactisch medium, de materie tussen sterrenstelsels die waarschijnlijk grotendeels uit geïoniseerd waterstof bestaat. Hij ontdekte zestien nieuwe detecties van neutraal waterstof met een zeer lage helderheid. Deze nieuwe detecties zijn mogelijk componenten van het kosmisch web.

Sinds enkele jaren zijn er steeds meer aanwijzingen dat niet alle materie zich in sterrenstelsels bevindt. Sterrenstelsels zijn slechts de gebieden met de hoogste dichtheid in een onderliggend uitgestrekt kosmisch web; eilanden in een uitgestrekt web van waterstofgas. Om de evolutie van het heelal en stelsels beter te begrijpen is het in beeld brengen van deze structuur essentieel. Niet alleen worden daar stelsels gevormd, maar er vindt ook de interactie plaats tussen stelsels en het omliggende intergalactisch medium, dat de levensloop van stelsels bepaalt.

Numerieke simulaties voorspellen dat het kosmisch web bestaat uit uitgestrekte en diffuse gasfilamenten. Met de huidige telescopen zijn die echter erg moeilijk te detecteren. Attila Popping onderzocht de diffuse systemen in het intergalactisch medium door gebruik te maken van simulaties en de 21-cm emissie lijn van neutraal waterstof. Hij gebruikt daarbij een geavanceerde numerieke simulatie, waaruit de verdeling van neutraal waterstof wordt gereconstrueerd. De statistische eigenschappen vergeleek hij met de statistieken van eerdere waarnemingen.

Observaties door de Westerbork en Parkes radiotelescopen worden gebruikt om neutraal waterstof direct waar te nemen. De verschillende data-sets beschrijven hetzelfde gebied aan de hemel en zijn uitermate geschikt om diffuse gasklompen te detecteren. In de observaties ontdekte Popping 16 nieuwe detecties van neutraal waterstof met een zeer lage helderheid, die niet aan een bestaand stelsel verbonden kunnen worden. Deze nieuwe detecties zijn mogelijk componenten van het kosmisch web.

Vrijdag 29 januari 2010, 16:15 uur
Kapteyn Instituut, Rijksuniversiteit Groningen
Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen
Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Promotor: prof.dr. J.M. van der Hulst