De rotsachtige exoplaneet TRAPPIST-1 d, die ongeveer net zo groot is als de aarde, heeft waarschijnlijk geen aarde-achtige atmosfeer. Dat blijkt uit nieuwe waarnemingen met de Webb-ruimtetelescoop (The Astrophysical Journal, 13 augustus).
Het TRAPPIST-1-stelsel is veertig lichtjaar van ons verwijderd en staat sinds zijn ontdekking in 2017 te boek als recordhouder als het gaat om het aantal rotsachtige planeten rond één en dezelfde ster. Omdat deze ster een zwakke, relatief koele rode dwerg is, zouden haar planeten koel genoeg kunnen zijn om water op hun oppervlakken te hebben.
De vanuit de ster gezien derde planeet, TRAPPIST-1 d, bevindt zich aan de rand van deze gematigde zone, ondanks het feit dat hij veel dichter bij zijn ster staat dan de aarde bij de zon. Elke omloop van deze planeet duurt slechts vier aardse dagen.
De nabij-infrarood spectrograaf van de Webb-ruimtetelescoop heeft echter geen moleculen bij TRAPPIST-1 d kunnen detecteren die rijkelijk aanwezig zijn in de aardatmosfeer, zoals water, methaan of koolstofdioxide. Μaar volgens hoofdauteur Caroline Piaulet-Ghorayeb van de Universiteit van Chicago (VS) hoeft dit niet per sé te betekenen dat deze exoplaneet geen atmosfeer heeft. ‘Er kunnen verschillende redenen zijn waarom we geen atmosfeer bij TRAPPIST-1 d hebben gevonden’, zegt Piaulet-Ghorayeb. ‘Mogelijk heeft de planeet een uiterst ijle atmosfeer, ongeveer zoals Mars, die moeilijk te detecteren is. Of misschien bevat zijn atmosfeer hoge wolken die het zicht op andere gassen onttrekken, zoals bij Venus het geval is. Maar het kan ook gewoon een kale rotsplaneet zijn, zonder atmosfeer.’
Problematisch is ook dat de moederster van TRAPPIST-1 d bekendstaat om haar wispelturige karakter, met veelvuldige uitbarstingen van energierijke straling, die de atmosferen van haar planeten – met name die van de binnenste – kunnen wegblazen.
Toch willen wetenschappers graag meer te weten komen over de mogelijke atmosferen van de planeten in het TRAPPIST-1-stelsel, vooral omdat rode dwergsterren de meest voorkomende sterren in ons Melkwegstelsel zijn. Als planeten hier, ondanks de intense straling van hun ster, een atmosfeer kunnen behouden, zal dat elders vast ook wel lukken, zo is de gedachte. (EE)
Webb Narrows Atmospheric Possibilities for Earth-sized Exoplanet TRAPPIST-1 d