Nederland heeft een vijfde meteoriet. Het is een vrij zeldzame koolstofhoudende chondriet, die 140 jaar geleden al is neergekomen op een akker in Diepenveen, vlak bij Deventer. De val, op de middag van 27 oktober 1873, werd waargenomen door twee landarbeiders, die de steen naar de plaatselijke hoofdonderwijzer brachten. “Deze steen viel met een verblindend licht, onder heftig sissen neder”, vertelt het handschrift in een later speciaal op maat gemaakt houten doosje. Via allerlei omzwervingen kwam hij in handen van een verzamelaar.
Op 11 augustus 2012, bijna 140 jaar later, komt Henk Nieuwenhuis, amateurastronoom en oud-directeur van het Eise Eisinga Planetarium te Franeker, op een camping de steen tegen in de verzameling van een medekampeerder – de bewuste verzamelaar. Hij herkent hem als een koolstofmeteoriet. “Ik kon echt mijn ogen niet geloven,” herinnert hij zich. Zijn idee wordt bevestigd door onderzoek van sterrenkundige Niek de Kort en Marco Langbroek, aardwetenschapper bij de Vrije Universiteit (VU) Amsterdam. Na hun eerste scepsis is ook hun vreugde groot. Het blijkt een tot dan toe onbekende meteoriet voor Nederland te zijn.
Vanwege zijn zeldzame samenstelling is de Diepenveen een vondst van internationaal wetenschappelijk belang. Hij hoort tot de grote klasse van steenmeteorieten, en daarbinnen tot een bijzondere subklasse in de groep koolstofchondrieten. Ze kunnen complexe moleculen bevatten die mogelijk een rol hebben gespeeld bij het ontstaan van leven. Onderzoekers van de faculteit aardwetenschappen van de Vrije Universiteit Amsterdam en Naturalis bereiden samen met diverse internationale onderzoeksinstituten wetenschappelijke publicaties voor over deze zeldzame meteoriet.
Komende donderdag wordt de zeldzame meteoriet officieel overgedragen aan Naturalis in Leiden. Tot nu toe waren slechts vier Nederlandse meteorieten met zekerheid bekend: de Uden, de Utrecht, de Ellemeet en de Glanerbrug.