Astronomen hebben al bijna honderd voorbeelden ontdekt van enorme zwarte gaten die sterren aan flarden trekken en opslokken. In bijna alle gevallen bevinden deze zwarte gaten zich in de kernen van grote sterrenstelsels. Maar nu hebben onderzoekers van de Universiteit van Californië voor het eerst een massarijk zwart gat ontdekt dat een ster verscheurt die 2600 lichtjaar is verwijderd van de kern van een sterrenstelsel, dat zelf óók een zwaar zwart gat bevat.
Het zwarte gat, met ongeveer een miljoen keer zoveel massa als onze zon, hield zich schuil in de buitenste regionen van de zogeheten bulge – de centrale uitstulping – van het sterrenstelsel. Het heeft zich verraden doordat het een ster aan flarden heeft getrokken – een proces dat tidal disruption event of kortweg TDE wordt genoemd. Bij een TDE trekt de immense zwaartekracht van een zwart gat aan een ster, vergelijkbaar met de manier waarop de maan de getijden op aarde veroorzaakt, maar dan vele malen heftiger.
Ook het zware zwarte gat in de kern van het sterrenstelsel, dat ongeveer honderd miljoen keer zoveel massa heeft als onze zon, is bezig om zich vol te proppen, maar dan met gas dat te dicht in zijn buurt is gekomen om nog te kunnen ontsnappen.
De ontdekking van twee enorme zwarte gaten in het centrum van een sterrenstelsel komt niet echt als een verrassing. Het lijkt er namelijk sterk op dat de meeste grote sterrenstelsels een zwaar zwart gat in hun kern hebben. En omdat sterrenstelsels vaak botsen en samensmelten, zouden sommige grote sterrenstelsels meer dan één zwart gat moeten herbergen. Deze zwarte gaten verraden hun aanwezigheid echter pas wanneer ze nabijgelegen sterren of gaswolken verorberen, waardoor een kortstondige uitbarsting van licht ontstaat. Astronomen hebben berekend dat een zwaar zwart gat gemiddeld eens in de dertigduizend jaar een ster tegenkomt.
De nieuwe TDE, met de aanduiding AT2024tvd, werd ontdekt door de Zwicky Transient Facility, een optische camera op een telescoop van de Palomar-sterrenwacht bij San Diego (VS), en is bevestigd met waarnemingen door andere telescopen, waaronder de Hubble-ruimtetelescoop. (EE)
Not one, but two massive black holes are eating away at this galaxy