Een internationaal onderzoeksteam heeft een enorme piek in koolstof-14 – een radioactieve isotoop van koolstof – ontdekt die omstreeks 14.300 jaar geleden (12.350 v.Chr) moet zijn ontstaan. De oorzaak was de – voor zover bekend – hevigste uitbarsting van energierijke deeltjes die onze zon ooit heeft geproduceerd (Earth and Planetary Science Letters,1 juli).
De ontdekking is gedaan door een team onder leiding van Edouard Bard (Frankrijk), met onder anderen Kseniia Golubenko en Ilya Usoskin van de Universiteit van Oulu (Finland). Bij hun onderzoek hebben de wetenschappers gebruik gemaakt van het chemische klimaatmodel SOCOL:14C-Ex, dat speciaal is ontwikkeld voor de reconstructie van stormen van zonnedeeltjes onder ijstijd-omstandigheden. Het model bevestigde dat de betreffende zonnestorm ongeveer achttien procent sterker was dan die van het jaar 775 – de sterkste zonnestorm die ooit in jaarring-archieven is vastgelegd. Het nieuwe model is geverifieerd aan de hand van houtmonsters die onlangs in de Franse Alpen zijn gevonden en zo’n 14.400 jaar oud zijn.
‘Vergeleken met de grootste zonnestorm in de recente geschiedenis, die van 2005, was de uitbarsting van 12.350 v.Chr, meer dan vijfhonderd keer zo hevig’, aldus Golubenko. Andere bekende grote zonnestormen hebben plaatsgevonden rond de jaren 994, 663, 5299 en 7176 voor het begin van onze jaartelling, en enkele andere kandidaten worden nog onderzocht.
Zonnestormen zijn zeldzaam, maar áls ze optreden, wordt onze planeet met een enorme aantallen energierijke deeltjes bestookt. Als gevolg daarvan neemt de productie van veelal radioactieve kosmogene isotopen in de atmosfeer sterk toe. Deze radioactieve stoffen worden opgeslagen in de groei-, oftewel jaarringen van bomen. Aan de hand daarvan kunnen wetenschappers vaststellen in welke jaren er zonnestormen hebben plaatsgevonden. (EE)
The most extreme solar storm hit Earth in 12,350 BC, scientists identify