Sterrenkundigen genomineerd voor Gordon Bell-prijs voor snelste computerberekeningen

De Melkweg van 3,3 miljard jaar oud volgens een testsimulatie die is uitgevoerd op de CSCS Piz Daint-supercomputer. Deze testsimulatie is uitgevoerd om de oorspronkelijke verdeling van sterren te bepalen die leidt tot de spiraalstructuur en sterverdeling
De Melkweg van 3,3 miljard jaar oud volgens een testsimulatie die is uitgevoerd op de CSCS Piz Daint-supercomputer. Deze testsimulatie is uitgevoerd om de oorspronkelijke verdeling van sterren te bepalen die leidt tot de spiraalstructuur en sterverdeling

Een team van Nederlandse en Japanse astronomen, onder leiding van de Leidse hoogleraar Simon Portegies Zwart, is genomineerd voor de Gordon Bell-prijs. Deze prijs wordt jaarlijks toegekend voor de snelste computerberekening voor wetenschappelijke en technische vraagstukken. Met behulp van de Oak Ridge National Laboratory Supercomputer Titan heeft het team de Melkweg gesimuleerd. Hiervoor zijn 24,8 petaflop berekeningen per seconde gemaakt. De winnaar van de Gorden Bell-prijs wordt op 20 november bekendgemaakt tijdens de International Conference for High Performance Computing, Networking, Storage and Analysis in New Orleans.

De onderzoekers berekenden in hun simulatie hoe 100 miljard sterren in de Melkweg bijeen worden gehouden door de zwaartekracht. "De Europese Gaia-satelliet zal de komende jaren de posities en snelheden van miljarden sterren in kaart brengen", zegt projectleider Simon Portegies Zwart van de Leidse Sterrewacht. "Dankzij deze berekeningen kunnen we voor het eerst een waarheidsgetrouwe simulatie vergelijken met waarnemingen van ESA’s Gaia-satelliet."

Het onderzoeksteam heeft bijna tien jaar gewerkt aan de gespecialiseerde software voor de supercomputer Titan. "Het uitvoeren van een computerberekening op een normale supercomputer kost een paar jaar voorbereiding, maar de voorbereidingen van deze computerberekening op Titan duurden een decennium", zegt onderzoeker Michiko Fujii van NAOJ in Japan. "We hebben onderzoekers opgeleid, nieuwe algoritmen ontworpen en de computercode voor deze poging geschreven."

"De Titan-supercomputer is ideaal voor zwaartekrachtsberekeningen. Deze computer bevat meer dan 300.000 rekenkernen en bijna 20.000 grafische processoren", zegt onderzoeker Jeroen Bédorf van het Centrum voor Wiskunde & Informatica (CWI). Portegies Zwart voegt toe: "De snelheid waarmee we berekeningen hebben gemaakt is alleen te bereiken door alle computers in Nederland samen te laten werken."

Dit is de eerste keer dat een team is genomineerd waarbij Nederlandse onderzoekers zijn betrokken. Het team, dat vorig jaar een nominatie net misliep, neemt het op tegen industriële giganten zoals IBM en Intel.

Volledig persbericht