Ster ontdekt die niet zou mogen bestaan

Een team van Europese astronomen heeft met behulp van ESO’s Very Large Telescope (VLT) een ster opgespoord die volgens velen niet zou mogen bestaan. Ze ontdekten dat deze ster naast waterstof en helium bijzonder weinig andere chemische elementen bevat. Deze opmerkelijke samenstelling plaatst hem in de ‘verboden zone’ van een breed geaccepteerde theorie voor stervorming, wat betekent dat hij eigenlijk nooit had mogen ontstaan. De onderzoeksresultaten verschijnen op 1 september 2011 in het tijdschrift Nature.

Een zwakke ster in het sterrenbeeld Leeuw, met de aanduiding SDSS J102915+172927, blijkt minder elementen zwaarder dan helium (door astronomen ‘metalen’ genoemd) te bevatten dan alle andere sterren waarvan de samenstelling is onderzocht. De ster is lichter dan de zon en waarschijnlijk meer dan 13 miljard jaar oud.

"Een breed geaccepteerde theorie voorspelt dat sterren als deze, met weinig massa en een extreem laag metaalgehalte, niet kunnen bestaan, omdat de gaswolken waaruit ze gevormd zijn nooit konden condenseren", zegt Elisabetta Caffau (Zentrum für Astronomie der Universität Heidelberg, Duitsland, en Observatoire de Paris, Frankrijk), hoofdauteur van het artikel. "Het was verrassend om, voor het eerst, een ster in deze ‘verboden zone’ te ontdekken. Dat betekent dat we sommige stervormingsmodellen nog eens onder de loep moeten nemen."

Het team onderzocht de eigenschappen van de ster met de instrumenten X-shooter en UVES van de VLT. Hiermee konden zij de relatieve hoeveelheden van de verschillende chemische elementen in de ster meten. Daarbij ontdekten de astronomen dat het metaalgehalte van SDSS J102915+172927 meer dan 20.000 keer lager is dan dat van de zon.

"De ster is zwak, en zo metaalarm dat we aanvankelijk de signatuur van slechts één element zwaarder dan helium – calcium – konden detecteren", zegt Piercarlo Bonifacio (Observatoire de Paris, Frankrijk), die leiding gaf aan het project. "We moesten de algemeen directeur van ESO om meer telescooptijd vragen, om het licht van de ster nog gedetailleerder op metalen te kunnen onderzoeken."

Meer info een afbeeldingen bij ESO