Prijs voor technici en ontwikkelaars van MeerLICHT- en BlackGEM-telescopen

Het MeerLICHT- en BlackGEM-team. (c) Erik van ’t Hullenaar
Het MeerLICHT- en BlackGEM-team. (c) Erik van ’t Hullenaar

Het Nijmeegse team van technici en ontwikkelaars van de MeerLICHT- en BlackGEM-telescopen ontvangt de Professor Jan Troosterprijs. De prijs is bedoeld voor medewerkers van de Radboud Universiteit die uitgesproken talenten hebben voor het ontwikkelen en bouwen van geavanceerde meetapparatuur of voor het ontwikkelen van nieuwe methoden in het onderzoek.

Het  MeerLICHT/BlackGEM-team bestaat uit Thijs Adolfse, Roy Bakker, Harry Balster, Steven Bloemen, Arno Engels, Peter Dolron, Marc Fokker, Floris Hahn, Thijs Jacobs, Jeroen Michiels en Emiel Vissers. Ze ontvangen de prijs voor de ontwikkeling en realisatie van vier optische telescopen. De telescopen zijn speciaal gemaakt om snel in actie te komen na een seintje van de LIGO/Virgo-detectoren die zwaartekrachtsgoven opvangen van botsende neutronensterren. Met de telescopen kan het licht van botsende neutronensterren worden opgevangen. Bij deze botsingen ontstaan zware elementen zoals goud.

Het team ontwierp en bouwde de telescopen zelf, omdat er geen commerciële telescopen met de gewenste specificaties waren. Het team ontwikkelde onder andere het watergekoelde contragewicht, de kabelgeleidingssystemen die zorgen voor een soepele beweging van de telescoop en de elektronica en de software om de beweging van lenzen, filters en de camerasluiter in de telescoop te controleren. Daarnaast ontwierp het team de trillingvrije torens waarop de telescopen worden geplaatst. Het team werkte intensief samen met de NOVA Optical-Infrared Instrumentation Groep in Dwingeloo, die verantwoordelijk was voor de optische componenten, en de KU Leuven, waar de camera’s zijn gemaakt.

Het is de eerste keer sinds 45 jaar dat een optische telescoop volledig ontworpen en ontwikkeld is in Nederland. In 2017 is de MeerLICHT-telescoop in Zuid-Afrika geïnstalleerd. De drie BlackGEM-telescopen worden in 2019 in Chili geïnstalleerd.  

Professor Jan Troosterprijs
De Professor Jan Troosterprijs is ingesteld in februari 1982 ter nagedachtenis aan professor Jan Trooster (1936-1981). De prijs, een oorkonde en een geldbedrag, is vernoemd naar de chemisch fysicus Jan Trooster die een uitgesproken talent had op experimenteel en technisch gebied. De prijs is bedoeld voor een wetenschappelijk of technisch medewerker, student of team van de Radboud Universiteit die of dat zich verdienstelijk heeft gemaakt op experimenteel en/of technisch gebied bij de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen.

De Professor Jan Troosterprijs 2019 wordt uitgereikt op donderdag 16 mei om 15.45 uur in zaal Hg00.304 van het Huygensgebouw van de Radboud Universiteit aan de Heijendaalseweg 135 in Nijmegen.

Bron: Nieuwsbericht Troosterprijs (English news item)