De prijs wordt eens in de drie jaar toegekend aan een of twee astronomen van de Nederlandse nationaliteit of volgens de Nederlandse wet ingezetene in Nederland, die in de voorafgaande vijf jaar een wetenschappelijke bijdrage heeft/hebben geleverd van uitzonderlijk belang, die ten tijde van het verschijnen van de publicatie van genoemde bijdrage de leeftijd van veertig jaar nog niet heeft/hebben bereikt of niet langer dan 12 jaar geleden het doctoraat heeft/hebben verworven. Het bestuur beslist over de toekenning aan de hand van voordrachten uit de Nederlandse astronomische gemeenschap.Aan de Pastoor Schmeitsprijs is een geldbedrag van 1500 euro verbonden.
De prijs is dit jaar toegekend aan twee astronomen:
Prof. Else Starkenburg ontvangt de prijs voor haar baanbrekende onderzoek op het gebied van de galactische archeologie. Ze onderzoekt de vroege geschiedenis van sterrenstelsels aan de hand van de oudste generaties sterren, die uiterst zeldzaam en moeilijk te vinden zijn. Ze ontwikkelde een unieke methode om deze sterren op te sporen en zette de Pristine Survey op, die uitzonderlijk succesvol en efficiënt is in het vinden van extreem metaalarme sterren. Deze sterren zijn van cruciaal belang om de vorming van de Melkweg en de Lokale Groep te modelleren, wat zij op toonaangevende wijze uitvoert.
Prof. Else Starkenburg promoveerde in december 2011 Cum Laude aan de Rijksuniversiteit Groningen op het onderwerp ‘Galactic Archaeology in and around the Milky Way’. Sinds 2020 is zij verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Dr. Yamila Miguel ontvangt de prijs voor haar baanbrekende onderzoek op het gebied van planeetfysica. Ze verbindt op unieke wijze onderzoek aan planeten in ons eigen zonnestelsel met dat aan exoplaneten rondom andere sterren. Dit heeft belangrijke nieuwe inzichten opgeleverd, bijvoorbeeld over de opbouw van gasplaneten zoals Jupiter. Miguel is ook wereldwijd expert op het gebied van atmosfeerchemie van zogenaamde super-aardes, een klasse van planeten die in ons eigen zonnestelsel niet voorkomen. Haar modellen spelen een vooraanstaande rol in de interpretatie van de nieuwste data van de James Webb Space Telescope.
Dr. Miguel promoveerde in februari 2011 aan de Universidad Nacional de La Plata in Argentinië, op een proefschrift met als titel ‘Un modelo determinista para la formación de sistemas planetarios’. Sinds 2018 is zij verbonden aan de Universiteit Leiden en sinds 2020 ook aan SRON.
De Schmeitsprijs is vernoemd naar de in 1851 in Sittard geboren Maria Paschalis Schmeits, vele jaren kapelaan van de Sint Servaas in Maastricht en daarna pastoor in Venray. Toen hij in 1919 overleed liet hij 2000 gulden na voor, zoals hij schreef: “Het bevorderen van de studie der sterrenkunde, onder alle menschelijke wetenschappen de hoogste, naar welk doel gestreefd wordt door het uitloven en uitkeren van prijzen aan hen die zich, naar het oordeel van een in te stellen jury, voor de astronomische wetenschap het meest verdienstelijk hebben gemaakt”. Schmeits was een bijzonder man. Hij wordt beschreven als iemand met een grote belangstelling voor de natuurwetenschappen en de humaniora. Zelf deed hij verschillende sterrenkundige waarnemingen. Als kapelaan was hij nauw betrokken bij de restauratie van de Sint Servaasbasiliek eind negentiende eeuw, waarover hij ook veel publiceerde.