Een bodemmonster dat door NASA’s Marsverkenner Perseverance is verzameld in een droge rivierbedding op de planeet Mars zou bewijs voor vroegere micro-organismen kunnen bevatten. Het monster, dat ‘Sapphire Canyon’ wordt genoemd, is vorig jaar onttrokken aan een steen met de naam 'Cheyava Falls’ en zou volgens Amerikaanse onderzoekers potentiële biosignaturen bevatten (Nature, 10 september).
Een potentiële biosignatuur is een substantie of een structuur die mogelijk van biologische oorsprong is, maar die verder onderzocht moet worden voordat de conclusie kan worden getrokken dat er sporen van leven in zitten.
Perseverance kwam in juli 2024 terecht bij Cheyava Falls tijdens de verkenning van de ‘Bright Angel’-formaties aan weerszijde van Neretva Vallis, een oud rivierdal van vierhonderd meter breed dat lang geleden is uitgeslepen door water dat de inslagkrater Jezero in stroomde.
De wetenschappelijke instrumenten van Perseverance hebben ontdekt dat de sedimentaire gesteenten van de formaties bestaan uit klei en slib, die op aarde uitstekende bewaarplaatsen zijn voor vroeger microbieel leven. Ze zijn ook rijk aan organische koolstof, zwavel, geoxideerd ijzer (roest) en fosfor.
De combinatie van deze mineralen, die waarschijnlijk zijn ontstaan door reacties tussen het sediment en organisch materiaal, kan een aanwijzing zijn dat hier microbieel leven is geweest, dat de reacties gebruikte om te kunnen groeien. Het probleem is echter dat dezelfde mineralen ook op abiotische wijze – dus zonder leven – kunnen ontstaan, bijvoorbeeld onder invloed van aanhoudend hoge temperaturen, zure omstandigheden of binding met organische bestanddelen. Anderzijds vertonen de rotsen bij Bright Angel geen tekenen dat ze aan hoge temperaturen of zure omstandigheden zijn blootgesteld, en is het onbekend of de aanwezige organische verbindingen in staat kunnen zijn geweest om de betreffende reacties bij lage temperaturen te volbrengen.
Mochten er toch microben aan het werk zijn geweest, dan is dat bijzonder verrassend, omdat het onderzochte gesteente tot de jongste behoort die Perseverance onderzocht heeft. Wetenschappers gingen er eigenlijk van uit dat sporen van vroeger leven alleen in oudere rotsformaties te vinden zouden zijn.
Hoe dan ook is het nog veel te vroeg voor verregaande conclusies: ’Astrobiologische beweringen – zeker als ze verband houden met de mogelijke ontdekking van vroeger buitenaards leven – vereisen buitengewoon bewijs’, aldus Katie Stack Morgan, projectwetenschapper bij de Perseverance-missie. ‘Hoewel abiotische verklaringen voor wat we bij Bright Angel zien minder waarschijnlijk lijken, kunnen we ze niet uitsluiten.’ (EE)
NASA Says Mars Rover Discovered Potential Biosignature Last Year