Michael Wise benoemd tot bijzonder hoogleraar Observational High-Energy Astrophysics

Dr. Michael Wise is benoemd tot bijzonder hoogleraar Observational High-Energy Astrophysics, in particular Black-Hole Feedback, aan de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica van de Universiteit van Amsterdam (UvA). De leerstoel is ingesteld namens de Stichting Het Jan van Paradijs Fonds. Wise combineert het bijzonder hoogleraarschap met zijn werk als algemeen en wetenschappelijk directeur van SRON Netherlands Institute for Space Research.

Michael Wise benoemd tot bijzonder hoogleraar Observational High-Energy Astrophysics

Voor zijn onderzoek maakt Wise gebruik van radio- en röntgenwaarnemingen om na te gaan hoe de gassen in sterrenstelsels reageren met hun centrale zwarte gaten en zo de evolutie van het sterrenstelsel en de groei van het zwarte gat zelf beïnvloeden, een proces dat feedback van zwarte gaten wordt genoemd. Radiowaarnemingen met terrestrische telescopen als LOFAR en de JVLA vormen, in combinatie met röntgendata van ruimteobservatoria zoals Chandra en XMM-Newton, unieke middelen om inzicht te krijgen in hoe de energie die vrijkomt doordat materiaal in deze centrale zwarte gaten valt, de omgeving kan beïnvloeden. Wise heeft zich in het bijzonder beziggehouden met de vraag hoe de feedback van zwarte gaten vanuit radioactieve sterrenstelsels (active galactic nuclei – AGN’s) in clusters van sterrenstelsels de vorming en evolutie van grootschalige structuren kan aandrijven. De gasrijke centra van clusters van sterrenstelsels vormen een natuurlijke bron van brandstof voor de zwarte gaten en zijn de ideale omgeving om te bestuderen hoe het feedbackproces kan evolueren over kosmische tijdschalen. Inzicht in de AGN-feedbackcyclus in clusters van sterrenstelsels wordt een van de belangrijkste wetenschappelijke doelen van de volgende generatie radiotelescopen, zoals de SKA, en van nieuwe röntgenmissies van de ESA, zoals Athena.

Als hoogleraar aan de UvA hoopt Wise de bestaande samenwerking te versterken tussen de groep hoge-energie-astrofysica van het Anton Pannekoek Instituut (API) en het onderzoeksprogramma van SRON waar hij momenteel directeur is. Actieve participatie van de onderzoeksgemeenschap is essentieel voor het wetenschappelijke succes van de missies die het SRON momenteel ontwikkelt en voor de afbakening van toekomstige missies die de gemeenschap nodig zal hebben om nieuwe ontdekkingen te blijven doen. Door nauwere samenwerking tussen astronomen van het SRON en het API hoopt Wise de positie van de UvA als wereldleider op het gebied van hoge-energie-astrofysica te versterken en ervoor te zorgen dat de Nederlandse astronomiegemeenschap optimaal gebruik kan maken van het wetenschappelijke potentieel van toekomstige hoge-energiemissies zoals Athena en LISA.

Wise gaat bijdragen aan het onderwijs van API door bachelor-, master- en PhD-studenten te begeleiden en gespecialiseerde vakken te geven over wetenschap en technieken op het gebied van hoge-energie-astrofysica en instrumentatie. Naast de instrumentatie zelf heeft Wise bijgedragen aan veel van de analysetechnieken en -instrumenten die tegenwoordig in de gemeenschap van de hoge-energie-astrofysica worden gebruikt. In samenwerking met medewerkers en studenten van API hoopt hij bij te dragen aan de ontwikkeling van de technieken en middelen die nodig zullen zijn voor de volgende generatie hoge-energie-instrumenten.

Over Wise

Wise behaalde in 1992 zijn PhD aan de Universiteit van Virginia. Na postdoc te zijn geweest bij het Kitt Peak National Observatory ging Wise in 1994 aan de slag bij het Chandra X-ray Science Center, waar hij deel uitmaakte van het team dat het Chandra röntgenobservatorium, het vlaggenschip van de NASA, bouwde en in werking stelde. In 2006 verhuisde hij naar Nederland om bij ASTRON, het Nederlands Instituut voor Radioastronomie, te gaan werken aan het ontwerp en de bouw van de LOFAR-telescoop. Bij ASTRON was hij tussen 2014 en 2018 projectwetenschapper voor LOFAR en later hoofd van de groep Astronomie. Sinds 2019 bekleedt hij zijn huidige functie als algemeen en wetenschappelijk directeur van SRON.

Bron: UvA