Een team onder leiding van de Universiteit van Tokio heeft infraroodbeelden van twee Japanse weersatellieten verzameld om schattingen te kunnen maken van het wolkendek van de planeet Venus. De resultaten tonen aan dat weersatellieten als extra ‘ogen’ kunnen fungeren om meer te weten te komen over de atmosfeer van onze buurplaneet.
De geavanceerde Japanse weersatellieten Himawari-8 en -9, die respectievelijk in 2014 en 2016 in een baan om de aarde werden gebracht, zijn ontwikkeld om atmosferische verschijnselen op onze eigen planeet te monitoren op zowel visuele als infrarode golflengten. Het tweetal maakt om de tien minuten opnamen van de gehele aarde en om de tweeënhalve minuut van specifieke gebieden. En daarbij wordt – vlak naast de aarde – soms ook de planeet Venus vastgelegd. Het onderzoeksteam, onder leiding van Gaku Nishiyama, zag mogelijkheden om deze opnamen te gebruiken voor Venus-onderzoek.
Metingen van de temperatuurvariaties in de wolkentoppen van Venus geven inzicht in de dynamiek van de atmosfeer van de planeet. Maar tot nu toe heeft geen enkele ruimtemissie langer dan tien jaar achtereen waarnemingen gedaan van Venus. Weliswaar kan Venus ook met telescopen op aarde worden waargenomen, maar die hebben hun beperkingen vanwege de aardatmosfeer en het zonlicht overdag. Weersatellieten – die vaak tientallen jaren in bedrijf blijven – zouden de ‘gaten’ in de waarnemingen kunnen opvullen. ‘We denken dat deze methode waardevolle gegevens voor het Venus-onderzoek zullen opleveren, omdat er tot ongeveer het jaar 2030 wellicht geen ruimtesondes om de planeet zullen cirkelen’, aldus Nishiyama.
Nishiyama en zijn team hebben op basis van de Himawari-data een archief van Venus-opnamen opgebouwd. Dit heeft 437 bruikbare opnamen opgeleverd, die vervolgens zijn onderzocht op dagelijkse en jaarlijkse variaties. Daarbij zijn weliswaar veranderingen op tijdschalen van tientallen jaren ontdekt, maar vanwege de beperkte resolutie van de beelden, konden daaruit nog geen definitieve conclusies over de onderliggende fysische oorzaak worden getrokken. (EE)
Meteorological satellites observe temperatures on Venus