James Webb Ruimtetelescoop succesvol gelanceerd

De James Webb Ruimtetelescoop (Webb in het kort) is vanmiddag aan boord van een Ariane 5-draagraket succesvol gelanceerd vanaf de Europese basis in Kourou, Frans-Guyana. Na de lancering en het loskoppelen heeft het missiecontrolecentrum in Baltimore (VS) bevestigd dat het zonnepaneel is uitgevouwen en het observatorium in goede staat verkeert. 

Credit: ESA/CNES/Arianespace
Credit: ESA/CNES/Arianespace

De komende maand zal Webb, een internationaal samenwerkingsverband van NASA, ESA en het Canadese ruimtevaartagentschap (CSA), naar het tweede Lagrangepunt (L2) reizen. Van daaruit uit zal Webb het heelal in het infrarood bestuderen. 

De telescoop moest voor de lancering zorgvuldig worden opgevouwen in de speciaal aangepaste Ariane 5-capsule, die ongeveer drie minuten na de lancering werd afgestoten. Ariane 5 begon toen aan een speciale kantelmanoeuvre om Webb tegen de straling van de zon te beschermen. Na 27 minuten werd de telescoop losgelaten en de bovenste rakettrap afgeworpen.

Ook Nederlandse ontwerpers, ingenieurs en astronomen werkten de afgelopen 25 jaar mee aan twee van de vier wetenschappelijke instrumenten op Webb, MIRI en NIRSpec. Het hart van de MIRI-spectrometer is zelfs in Nederland ontworpen en gebouwd onder leiding van de Optisch-Infraroodgroep van de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA). Naast Nederlandse universiteiten droegen onder andere ook TNO, ASTRON en SRON bij aan de ontwikkeling van deze spectrometer.

Na de lancering klappen de telescoop en het zonneschild in enkele weken tijd helemaal uit en vliegt Webb ver voorbij de maan naar het tweede Lagrangepunt. Het duurt maanden voordat de instrumenten helemaal zijn afgekoeld en getest kunnen worden. Medio 2022 worden de eerste resultaten verwacht.

“We kijken nu uit naar de prachtige beelden en spectra die Webb zal genereren. De Europese astronomische gemeenschap is enthousiast om de resultaten te zien van de 33% beschikbare waarneemtijd die zij in competitie hebben gewonnen voor Webb's eerste jaar,” zegt ESA’s Webb projectwetenschapper Antonella Nota.

Ewine van Dishoeck (Europese co-PI van MIRI) is opgelucht dat de lancering volgens het spoorboekje is gegaan. “Het spannendste deel van Webb’s reis naar L2 begint nu”, zegt Van Dishoeck. “De komende weken worden het zonneschild en de spiegel uitgevouwen. Hoewel alles natuurlijk heel minutieus is getest, blijft dit enorm spannend.”

Meer foto's en video's van Webb bij ESA

Het laatste beeld van de James Webb Ruimtetelescoop, gezien vanaf de laatste trap van de Ariana 5-raket die de telescoop op 25 december 2021 in de ruimte heeft gebracht. Webb is nu begonnen aan zijn reis van een maand naar zijn eindbestemming, het tweede Langrangepunt op 1,5 miljoen km van de aarde.