Het raadsel van de baan van Sirius is opgelost

Sirius A, de helderste ster aan de nachtelijke hemel, vormt samen met het kleine zwakke sterretje Sirius B een dubbelster. De zwaartekracht zorgt ervoor dat ze in een baan rond elkaar draaien. Tot voor kort was het voor sterrenkundigen een raadsel waarom de baan van Sirius de vorm heeft van een afgeplatte ellips. De getijdewerking, die bij het aarde-maan-systeem eb en vloed veroorzaakt, zou ervoor gezorgd moeten hebben dat de baan van Sirius A en B cirkelvormig is. Sterrenkundige Axel Bonacic Marinovic van de Universiteit Utrecht beschrijft in zijn proefschrift, waarop hij op 31 oktober promoveert, een nieuw model dat het raadsel van de baan van Sirius verklaart.

Lang geleden was Sirius B een rode reuzenster, vele malen helderder dan Sirius A. Rode reuzen verliezen veel massa, in de vorm van een sterrenwind. Elke keer als Sirius A in de buurt kwam van Sirius B, verloor deze extra veel massa. Bonacic Marinovic berekende dat dit ongelijkmatige massaverlies ertoe kon leiden dat de baan excentrischer werd, als een steeds platter wordende ellips. Dit effect blijkt zo sterk te zijn, dat het tegen de getijdewerking in kan gaan. Nadat de rode reus zijn volledige mantel had verloren, bleef een witte dwerg over: het zwakke sterretje Sirius B dat we nu waarnemen. De baan bleef echter ellipsvormig.

Het model van Bonacic Marinovic is het eerste dat de baan van Sirius en van vele andere tot nu toe onbegrepen excentrische dubbelsterren kan verklaren. Sirius is, na de zon, de helderste ster aan de hemel, en staat ook vrij dichtbij, in het sterrenbeeld Grote Hond op 8,6 lichtjaar afstand.

De dubbelster Sirius, bestaande uit een heldere ster (Sirius A) en een zwakke begeleider (Sirius B)