Grote ERC-beurzen voor SRON-onderzoekers

Grote ERC-beurzen voor SRON-onderzoekers

SRON-onderzoekers Jochem Baselmans (2,4 miljoen euro) en Peter Jonker (2 miljoen euro) hebben van de European Research Council beiden een prestigieuze beurs toegekend gekregen voor onafhankelijk baanbrekend onderzoek. Jonker gaat op jacht naar middelgrote zwarte gaten om te bepalen of die werkelijk bestaan. Baselmans gaat een revolutionair instrument ontwikkelen om de roodverschuiving te meten van zogenoemde submillimeterstelsels, ver weg gelegen melkwegstelsels die verantwoordelijk zijn voor de kosmische verinfrarood-achtergrondstraling.

Het gaat bij zowel Baselmans als Jonker om een ERC Consolidator Grant, die toponderzoekers in staat stelt om hun onafhankelijke onderzoeksprogramma en/of onderzoeksgroep te consolideren. De ERC wil zo nieuw excellent onderzoek versterken. Met de Europese onderzoekbeurs kunnen Baselmans en Jonker de komende vijf jaar nieuwe veelbelovende onderzoekers aantrekken.

Peter Jonker gaat met zijn groep een van de grote raadselen van de hoge-energiefysica te lijf: de vraag of middelgrote zwarte gaten daadwerkelijk bestaan. Sterrenkundigen denken dat deze ongrijpbare tussenmaatjes - met een massa van honderden tot wel honderdduizend zonmassa's - vroeg in het heelal moeten zijn ontstaan uit de eerste generatie van supersterren of enorme gaswolken die tot zwarte gaten ineenstortten. De ruimte rond melkwegstelsels zou er dan vol mee moeten zitten. Zo ook de ruimte rond ons eigen melkwegstelsel. Er zijn inmiddels wel sterke aanwijzingen voor het bestaan van middelgrote zwarte gaten, maar direct bewijs is er nog niet.

Jonker wil daarom met ESA's nieuwe ruimtetelescoop Gaia en de grootste telescopen op aarde objecten en verschijnselen bestuderen die alleen ontstaan kunnen zijn door toedoen van een middelgroot zwart gat.

Jochem Baselmans gaat met zijn groep werken aan de ontwikkeling, bouw en ingebruikname van MOSAIC (Multi Object Spectrometer with an Array of superconducting Integrated Circuits). MOSAIC wordt een revolutionair instrument dat het emissiespectrum van maar liefst 25 submillimeter-melkwegstelsels tegelijkertijd én over een enorme bandbreedte kan meten. De huidige instrumenten kunnen dit niet, wat een systematische studie van het enorme aantal submillimeterstelsels ondoenlijk maakt.

Origineel persbericht: SRON