Een internationaal team onder leiding van astronomen van het Indian Institute of Space Science and Technology in Thiruvananthapuram (India) heeft een opmerkelijke ontdekking gedaan. In de omgeving van een zware jonge ster-in-wording is radio-emissie waargenomen met een bijzondere eigenschap: circulaire polarisatie (APJ Letters, 15 juli).
Circulaire polarisatie treedt op wanneer de elektrische en magnetische veldvectoren van elektromagnetische golven – in dit geval radiogolven – in een cirkel draaien rond de richting waarin de golven zich in de ruimte voortplanten. Deze emissie biedt de eerste directe aanwijzing voor de sterkte van magnetische velden in de naaste omgeving van een zware ster die nog aan het groeien is.
De ontdekking heeft betrekking op een enorme protoster met de aanduiding IRAS 18162-2048. Een protoster is het vroegste bekende stadium van een ster-in-wording. In dit stadium verzamelt de ster nog steeds gas en stof uit zijn omgeving, maar kan hij ook materiaal met hoge snelheid in tegengestelde richtingen terug de ruimte in blazen. In dat geval vertoont de ster een bipolaire jet.
De onderzochte protoster voedt een van de grootste en helderste proto-stellaire jets in ons Melkwegstelsel: HH80-81. Algemeen wordt aangenomen dat het magnetische veld en de draaiing van deze ster-in-wording verantwoordelijk zijn voor de uitstoot van de jet.
Hoewel het magnetische veld van de jet eerder al in beeld kon worden gebracht, is dit voor het eerst dat aanwijzingen zijn gevonden voor een magnetisch veld dat door de centrale zware protoster zelf is gegenereerd.
‘Zware protosterren – sterren die uiteindelijk acht tot tien keer zoveel massa zullen hebben als onze zon – laten zich veel moeilijker onderzoeken. De circulaire polarisatie die we willen waarnemen, is erg zwak, waardoor zulke metingen erg uitdagend zijn’, aldus Amal George Cheriyan, hoofdauteur van de publicatie in APJ Letters.
De nieuwe waarnemingen van IRAS 18162-2048 zijn verricht met de Very Large Array (VLA)-radiotelescoop in de VS. (EE)
First glimpse of magnetism near an infant massive star