SKA

Toekomstige internationale radiotelescoop in Zuid-Afrika en Australië.

Artistieke impressie van de SKA-telescopen in Astralië. (c) SKA
Artistieke impressie van de SKA-telescopen in Astralië. (c) SKA

De Square Kilometre Array (SKA) wordt de grootste radiotelescoop ter wereld. SKA krijgt honderden radioschotels en tienduizenden dipoolantennes in Zuid-Afrika en Australië. SKA bouwt voort op LOFAR, de radiotelescoop waarvan de kern in Noordoost-Nederland ligt met stations verspreid over heel Europa.

Australië: lage frequenties

In de afgelegen outback van West-Australië komt de SKA-Low-telescoop te staan die de laagste frequenties gaat waarnemen. Het gaat dan om frequenties tussen 50 MHz en 350 MHz. De reeks telescopen bestaat uit 130.000 relatief eenvoudige antennes, verdeeld over 512 antennevelden. Er wordt ook een serie antennes neergezet op het Murchison Radio-astronomy Observatory in West-Australië.

Zuid-Afrika: hogere frequenties

De SKA-Mid-telescoop gaat de hogere frequenties waarnemen. In totaal worden 200 schotels-ontvangers gerealiseerd in de Karoo-woestijn in het noordwesten van Zuid-Afrika. Dat is inclusief de 64 schotels van de MeerKAT-telescoop. De Zuid-Afrikaanse schotels en antennes zullen data gaan verzamelen in het bereik van 350 MHz tot 15 GHz.

Grote gegevensstroom

SKA zal enorme hoeveelheden gegevens genereren: één petabit per seconde. Dat is drie keer zoveel als er aan gegevens per seconde in 2018 wereldwijd over het internet ging. De antennes worden aangestuurd door complexe digitale elektronica. Vergelijkbare elektronica is voor het eerst gebruikt bij LOFAR. 

Wetenschap

SKA zal astronomen inzichten gaan brengen in het ontstaan en in de formatie van de eerste sterren en sterrenstelsels kort na de oerknal. Ook levert SKA meer informatie op over de rol van kosmisch magnetisme, de aard van de zwaartekracht en de mogelijkheid van leven op andere planeten. 

Twintig landen

Het SKA-project is een internationale samenwerking van 270 bedrijven en onderzoeksinstellingen in twintig verschillende landen. In Nederland speelt NWO samen met ASTRON de leidende rol in het project. In 2020 zal begonnen worden met de bouw van de telescopen. Als alles volgens plan verloopt, komen in 2022 de eerste gegevens binnen. In 2025 moeten alle antennes en telescopen er staan. De totale kosten van SKA worden geraamd op 1,8 miljard euro.

Bron: SKA (Engels)