Hemelverschijnselen

Volle Maan (20.25 uur). Om 23.00 uur staat de maan in het zuidoosten, in de Waterman. De heldere ‘ster’ die je op grote afstand links van de maan ziet, is Saturnus.

’s Avonds vanaf ca. 22.30 uur is in het oostzuidoosten een mooie nauwe samenstand zichtbaar van de maan en de planeet Saturnus, op kleine afstand links van de maan. In de loop van de nacht wordt de schijnbare afstand tussen de maan en de planeet steeds kleiner; in de vroege ochtend van 21 augustus schuift de maan zelfs voor Saturnus langs (zie 21 augustus).

Tussen 05.31 en 06.25 uur wordt de planeet Saturnus bedekt door de maan (deze tijdstippen gelden strikt genomen voor Utrecht; elders in Nederland kunnen er verschillen van hooguit een paar minuten optreden). Dit zeldzame verschijnsel speelt zich grotendeels af tijdens de ochtendschemering, aan de zuidwestelijke hemel. Ook kort vóór en kort na de bedekking is Saturnus niet met het blote oog te zien, vanwege het felle maanlicht. Gebruik dus een goede verrekijker om de planeet aan de (verlichte) bovenrand van de maan te zien verdwijnen, en om hem een klein uur later aan de (donkere) rechteronderrand weer tevoorschijn te zien komen.

Laatste Kwartier (11.25 uur). ’s Morgens tussen 04.30 en 05.00 uur zie je de half verlichte maan hoog aan de zuidoostelijke hemel. Met een verrekijker zijn direct boven de maan de helderste sterren van het Zevengesternte zichtbaar – de bekende open sterrenhoop in het sterrenbeeld Stier.

Aan de ochtendhemel is een fraaie groepering te zien van de maan en de planeten Jupiter en Mars. Mars staat precies tussen de sterren Elnath en Zèta Tauri – de horens van het Dierenriemsterrenbeeld Stier. Kijk tussen 04.30 en 05.00 uur, hoog in het oostzuidoosten.

Vanmorgen tegen 05.00 uur zie je Mars op vrij kleine afstand rechtsonder de afnemende maan. Op grotere afstand rechtsboven Mars schittert de reuzenplaneet Jupiter.

Linksboven de maansikkel zie je de sterren Castor en Pollux, de twee helderste sterren in het sterrenbeeld Tweelingen. Kijk rond 05.00 uur, boven de oostelijke horizon.

Tijdens de ochtendschemering, rond 06.00 uur, zie je de zeer smalle maansikkel laag in het oostnoordoosten. Als je een volledig vrij zicht op de horizon hebt, moet onder de maan ook de planeet Mercurius zichtbaar zijn.

Nieuwe Maan (03.55 uur).

De binnenste planeet Mercurius bereikt zijn grootste schijnbare afstand ten westen van de zon. Tijdens de ochtendschemering moet hij vrij eenvoudig te vinden zijn, laag aan de oostelijke hemel. Probeer het tussen 06.00 en 06.15 uur; gebruik eventueel een verrekijker.