Verste sterrenstelsel tot op heden ontdekt met zwaartekrachtlens

Deze afbeelding is een mozaïek dat bestaat uit opnames die zijn gemaakt met  de Wide Field Camera 3 en de Advanced Camera for Surveys aan boord van de Hubble-ruimtetelescoop. Het versterkte beeld van het sterrenstelsel MACS0647-JD is drie keer zichtbaar
Deze afbeelding is een mozaïek dat bestaat uit opnames die zijn gemaakt met de Wide Field Camera 3 en de Advanced Camera for Surveys aan boord van de Hubble-ruimtetelescoop. Het versterkte beeld van het sterrenstelsel MACS0647-JD is drie keer zichtbaar

Door gebruik te maken van één van de krachtigste zoomlensen van de natuur heeft een internationaal team van astronomen, waaronder dr. Rychard Bouwens, mogelijk het tot op heden verste sterrenstelsel waargenomen met de Hubble-ruimtetelescoop. Dit sterrenstelsel is waargenomen zoals het er 420 miljoen jaar na de oerknal uitzag. Hiermee wordt het recente record verbroken van het sterrenstelsel dat te zien was op een eXtreme-Deep-Field-opname zoals dat er 450 miljoen jaar na de oerknal uitzag. Het resultaat wordt gepubliceerd in het tijdschrift Astrophysical Journal.

Het licht van het ontdekte sterrenstelsel, genaamd MACS0647-JD, heeft er 13,3 miljard jaar over gedaan om ons te bereiken. Deze tijd correspondeert met een roodverschuiving van ongeveer 11. Het object is heel klein vergeleken met ons Melkwegstelsel, de doorsnede bedraagt slechts 600 lichtjaar. Ook de massa van MACS0647-JD is een fractie van de massa van ons melkwegstelsel, slechts 100 miljoen tot één miljard zonsmassa's. 

Doordat het sterrenstelsel MACS0647-JD achter het zware cluster MACS J0647.7+7015 staat, wordt het licht van dit sterrenstelsel als door een lens omgebogen. Dit effect wordt een zwaartekrachtlens genoemd. Door de zwaartekrachtlens wordt het licht ook versterkt, waardoor het object helderder lijkt. Op de foto die is gemaakt met de Wide Field Camera 3 en de Advanced Camera for Surveys aan boord van de Hubble-ruimtetelescoop is het versterkte beeld van het sterrenstelsel MACS0647-JD drie keer zichtbaar rondom het zware cluster MACS J0647.7+7015, weliswaar als kleine stippen. 

“Hoewel men verwacht eens in de zoveel tijd een extreem ver weg gelegen sterrenstelsel te vinden door de enorme kracht van zwaartekrachtlensen, overtreft deze ontdekking al onze verwachtingen”, aldus astronoom dr. Rychard Bouwens (Universiteit Leiden). De Nederlandse astronoom dr. Arjen van de Wel (Max Planck Instituut voor Astronomie, Heidelberg, Duitsland) behoort ook tot het onderzoeksteam.  

NASA/ESA