Super-Jupiter ontdekt rond zware ster

Op deze afbeelding is de planeet Kappa Andromeda b zichtbaar aan de linkerkant doordat een groot deel van het sterlicht van de centrale ster uit de foto is gefilterd. De stippelhalo in het centrum is het overgebleven sterlicht dat willekeurig is verdeeld.
Op deze afbeelding is de planeet Kappa Andromeda b zichtbaar aan de linkerkant doordat een groot deel van het sterlicht van de centrale ster uit de foto is gefilterd. De stippelhalo in het centrum is het overgebleven sterlicht dat willekeurig is verdeeld.

Super-Jupiter ontdekt rond zware sterEen internationaal team van astronomen, waaronder dr. Christian Thalmann van de Universiteit van Amsterdam, heeft een super-Jupiter ontdekt rondom de zware ster Kappa Andromeda. Het team heeft de planeet op de foto gezet door zijn warmtestraling te detecteren met de Subaru Telescope op Hawaii. De zware ster Kappa Andromeda is 2.5 maal zo zwaar als de zon, en tot op heden de zwaarste ster waaromheen een planeet is ontdekt volgens deze methode. Het resultaat wordt gepubliceerd in het tijdschrift The Astrophysical Journal Letters.

Deze ontdekking is van groot belang voor het begrip van het ontstaan van planeten. Door vele astronomen is jaren gedacht dat een planetenstelsel rondom een zware ster zoals Kappa Andromeda vergelijkbaar zou zijn met ons zonnestelsel, maar opgeschaald. Anderen voorspelden een maximum massa; als de centrale ster te zwaar is kunnen zich geen planeten vormen door de intense straling van de ster. De ontdekking van deze super-Jupiter, of zeer lichte, bruine dwerg, Kappa Andromeda b, toont aan dat zich ook planeten kunnen vormen rond sterren die 2.5 maal zo zwaar zijn als de zon.

De ontdekte super-Jupiter is 12.8 maal zo zwaar als Jupiter en de temperatuur aan het oppervlak is 1430 graden Celsius. Kappa Andromeda maakt deel uit van de jonge Columba-sterrengroep die zichtbaar is in het sterrenbeeld De Duif. Deze sterrengroep is slechts 30 miljoen jaar oud, waardoor de planeet Kappa Andromeda b nog warmte uitstraalt van zijn formatie en deze makkelijker te detecteren is in het infrarode licht. Desondanks, worden planeten zelden ontdekt door deze op een infraroodfoto te zetten, zeker als de afstand tussen de planeet en de centrale ster vergelijkbaar is met slechts twee maal de afstand tussen de zon en Neptunus.

Door een reeks infraroodfoto’s te maken was het mogelijk het licht van de ster uit de foto’s te filteren. Hierdoor wordt de planeet niet meer overstraald door de ster en is deze zichtbaar. “Door na de eerste detectie in januari nog eens een infraroodfoto te maken in juli konden wij ook de beweging van de planeet om de ster Kappa Andromeda volgen”, aldus Thalmann.