Forensisch onderzoek met olivijnkristallen

Olivijnkristallen in een meteoriet die op aarde gevonden is. De olivijnkristallen - geel en tussen 1 mm en 1 cm groot - worden bijeen gehouden door een mengeling van ijzer en nikkel. Dit soort meteorieten, pallasieten genoemd, komen uit ons zonnestelsel e
Olivijnkristallen in een meteoriet die op aarde gevonden is. De olivijnkristallen - geel en tussen 1 mm en 1 cm groot - worden bijeen gehouden door een mengeling van ijzer en nikkel. Dit soort meteorieten, pallasieten genoemd, komen uit ons zonnestelsel e
Een internationaal team van astronomen, onder wie de Nederlandse astronomen Rens Waters (SRON/UvA), Carsten Dominik (UvA/RU) en Michiel Min (UvA), heeft ontdekt dat de bouwstenen voor planeten in de stofschijf rond de ster Beta Pictoris onder vergelijkbare omstandigheden zijn ontstaan als in ons zonnestelsel. Een planetenstelsel zoals de onze kan, verrassend genoeg, waarschijnlijk ook worden gevormd rond sterren met van onze zon afwijkende eigenschappen. Het onderzoek is op 4 oktober gepubliceerd in het tijdschrift Nature.

Uit het onderzoek met de Herschel Ruimtetelescoop (2009, ESA) aan olivijnkristallen in de stofschijf rond Beta Pictoris is gebleken dat de samenstelling van deze olivijnkristallen hetzelfde is als de samenstelling van olivijnkristallen in kometen in ons zonnestelsel. Ook de relatieve hoeveelheid kristallen is vergelijkbaar. Deze resultaten wijzen erop dat de olivijnkristallen, de bouwstenen van een planetenstelsel, onder gelijke omstandigheden zijn gevormd. Dit terwijl Beta Pictoris anderhalf keer zo zwaar is als de zon, acht keer zo helder en zijn planetenstelsel nog volop in ontwikkeling is in tegenstelling tot ons zonnestelsel.

Uit de samenstelling van olivijnkristallen kunnen sterrenkundigen veel afleiden over de omstandigheden tijdens de vorming van een planetenstelsel. Zowel de olivijnkristallen in kometen in ons zonnestelsel en de olivijnen rond Beta Pictoris bevatten veel magnesium, waar en tegen de olivijnkristallen in asteroiden ijzerrijk zijn. De koude, magnesiumrijke olivijnkristallen rond Beta Pictoris zijn dus waarschijnlijk gevormd door botsingen van kleine kometen die vergelijkbaar zijn met de vroegste bouwstenen van ons zonnestelsel, niet door botsingen van asteroiden.

Co-auteur Rens Waters (SRON): "Met de ruimtetelescoop Herschel en het moleculenjagende HIFI-instument kunnen astronomen met grote nauwkeurigheid het zwakke infrarode licht meten dat wordt uitgezonden door de stofschijf rond Beta Pictoris. In dat licht zitten de 'vingerafdrukken' van olivijnen. Het is enorm fascinerend om hieruit informatie af te kunnen leiden over het ontstaan van ons eigen zonnestelsel. Forensisch onderzoek in de ruimte, zullen we maar zeggen."