Dwergplaneet Makemake heeft geen atmosfeer

Deze artist’s impression toont het oppervlak van de verre dwergplaneet Makemake.  Credit: ESO/L. Calçada/Nick Risinger
Deze artist’s impression toont het oppervlak van de verre dwergplaneet Makemake. Credit: ESO/L. Calçada/Nick Risinger

Astronomen hebben drie telescopen van de ESO-sterrenwachten in Chili gebruikt om de dwergplaneet Makemake te observeren terwijl deze voor een verre ster langs schoof. De waarnemingen gaven astronomen voor het eerst de kans om te controleren of Makemake een atmosfeer heeft. Door astronomen werd verwacht dat deze ijskoude wereld net zo’n atmosfeer heeft als Pluto, maar dit blijkt niet het geval te zijn. De wetenschappers hebben voor het eerst ook de dichtheid van Makemake gemeten. De nieuwe resultaten worden op 22 november gepubliceerd in het tijdschrift Nature.

De ijskoude dwergplaneet Makemake is ongeveer een derde kleiner dan Pluto. Hij volgt een baan om de zon die voorbij de baan van Pluto ligt, maar binnen de omloopbaan van Eris, de zwaarste van de vijf bekende dwergplaneten in het zonnestelsel. Eerdere waarnemingen van Makemake hebben laten zien dat hij veel overeenkomsten vertoont met zijn soortgenoten. Sommige astronomen verwachtten dan ook dat zijn atmosfeer, indien aanwezig, op die van Pluto zou lijken. Maar het nieuwe onderzoek toont aan dat Makemake, net als Eris, geen atmosfeer van betekenis heeft.

Toen Makemake voor de ster schoof en deze verduisterde, verdween en verscheen de ster heel abrupt in plaats van geleidelijk uit te doven en weer helderder te worden. Dat betekent dat de dwergplaneet geen atmosfeer van betekenis heeft”, zegt José Luis Ortiz (Instituto de Astrofísica de Andalucía, CSIC, Spanje). Het onderzoeksteam, onder leiding van Ortiz, combineerde waarnemingen met drie ESO-telescopen – de Very Large Telescope (VLT), New Technology Telescope (NTT) en TRAPPIST (TRAnsiting Planets and PlanetesImals Small Telescope) – met gegevens van andere kleine telescopen in Zuid-Amerika om naar Makemake te kijken terwijl deze voor een verre ster langs schoof. 

Dankzij de nieuwe waarnemingen is het beeld van Makemake veel completer geworden: zijn grootte is nauwkeuriger bepaald, voor het eerst zijn er grenzen gesteld aan zijn mogelijke atmosfeer en is een schatting gemaakt van zijn dichtheid. Ook hebben de astronomen het albedo van Makemake gemeten – de hoeveelheid zonlicht die door zijn oppervlak wordt weerkaatst. Het albedo van Makemake is ongeveer 0,77 – hoger dan dat van Pluto, maar lager dan dat van Eris. Het oppervlak van Makemake heeft ongeveer de helderheid van vuile sneeuw.

Bron: ESO